Мақала туралы ақпарат
Мақаланың жарияланған күні
2020-12-30
Мақала беті
5-17
Бөлім
Өнер және гуманитарлық ғылымдар
Лицензия
Аңдатпа
Мақала қазақ халқының қылқобызына ұқсас ішекті-ысқылы аспаптарды салыстырмалы зерттеу мәселелеріне арналған. Белгілі зерттеулерге сүйенгенде, қазақтың қылқобызы Орталық Азия, Сібір, Қытай және Таяу Шығыс аумағында қолданыста болған түрлі аналогтары қияқты хордофондардың көне түріне жатады. Зерттеу барысында аспаптық талдаудың салыстырмалы объектілерінің негізгі конструктивтік қасиеттері мен тембрлік параметрлері мәселелері қарастырылады, ұқсас аспаптар қатарында қобыздың конструктивтік қасиеттері туралы идея негізделеді; қобыздың "алғашқы құрал" ретіндегі басым қызметі анықталады; салыстырмалы-типологиялық талдауда қобыздың скрипкаға қарай даму сатылары ұсынылады. Мақалада Орталық Азия, Таяу Шығыс және Еуропа өңірлері халықтарының ортақ тамыры мен терең мәдени-тарихи байланыстарын бейнелейтін ежелгі ішекті ысқышты аспаптардың даму жолдары, олардың қазіргі заманғы ысқышты хордофондарындағы трансформациясы көрсетілген.
Тірек сөздер
қобыз
ысқышты хордофондар
қазақ музыкасы
түркітілдес халықтардың музыкасы
салыстырмалы этноорганология
Дереккөздер тізімі және References
Gullyev Sh. Turkmen music (heritage). - Almaty: Sorokazakhstan Foundation, 2003. - 208 p.
Omarova G. Kyl-qobyz in the typology of musical instruments of the world – - / / Kurmangazy and traditional music at the turn of the Millennium. - Almaty, 1998. - P. 148-157.
Sarybaev B. sh. Ancient Kazakh instruments (drum type) / / Musicology. - Issue 4. - A., 1968. - P. 55-64.
Utegalieva S. I. Chordophones of Central Asia: classification experience / / Spiritual development of society: music and science. Proceedings of the International scientific and theoretical conference (Astana, October 22-23, 2001) - Almaty, 2002. - P. 40-46.
Lugansky N. L. Kalmyk folk musical instruments. - Elista, 1987. - 64 p.
Agazhanov A. Russian folk musical instruments. - M.-L.: Muzgiz, 1949. - 56 p.
Karomatov F. Uzbek instrumental music (heritage). -
Galayskaya G. B. Fidel / / Musical encyclopedia / Ed. by Yu. V. Keldysh. - vol. 5. - Simon-Heiler. - M.: Soviet encyclopedia, 1981. - P. 804-805.
Vertkov K. A. Russian folk musical instruments. - M., 1975 – - 280 p.
Folk musical instruments and instrumental music / Collection of articles and materials: in 2 parts under the General editorship of E. V. Gippius. - Moscow: Soviet composer, 1987. - part 1. - 260 p.; part 2. - 1988 – - 325 p.
Gerasimov O. Etnomuzykalnye svyazi Mari I tyurkskikh Narodov / / Collection of theses of the I international Symposium "Music of the Turkic peoples" (Almaty, may 3-9, 1994). – Almaty, 1994. – P. 149.
Omarova G. Kazakh qobyz tradition. Dissertation on sois... kand. ISK. - A., 1989. - 212 p.
Omarova G. Kazakh qobyz tradition. Author's abstract of the Cand. Diss. - Leningrad, 1989. - 25 p.
Nikiforov P. N. Mari folk musical instruments. - Yoshkar-Ola, 1959. - 92 P.
Gerasimov O. Terminological metamorphoses (to the definition of the term of the Mari violin "M-kovyz") / / Traditional musical cultures of the peoples of Central Asia. Materials of the International scientific and practical conference (Almaty, may 5-7, 2009). - Almaty, 2009. - 493 P. - P. 210-212.
shtumpf K. Malyshev. Translated from the German by Yu.Vainkop / edited and with a Foreword By S. Ginzburg. - L. Triton, 1927. - 60 P.
Abdullayeva S. A. Modern Azerbaijani folk musical instruments. - Baku: Ishig, 1984. - 76 P.
V. A. the Ancient image of a bowed instrument around the Dvina excavations (on the problem of organological interpretation of historical sources) / / Folk musical instruments and instrumental music / under General.line. Gippius. - M., 1987. - CH. 1. - P. 164-189.
Donchev SL. To the question of the origin and early appearance of stringed onion instruments in Europe / / musical horizons, 1984. - No. 3. - Pp. 102-158.
Nizamov A. On the interpretation of the term "qobyz" in the musical culture of the Turkic peoples (according to the pages of ancient Persian sources) / / Traditional musical cultures of the peoples of Central Asia. Materials of the International scientific and practical conference (Almaty, may 5-7, 2009). - Almaty, 2009. - 493 p. - P. 207-209.
Smirnov B. F. Mongolian folk music. - Moscow: Soviet composer, 1971. - 365 p.
Ussuri City folk terminology in the instrumental tradition of Pripamirye // International remote conference " questions of instrumental terminology. – Internet.
Omarova G. N. Kazakh instrumental-epic tradition in the system of Turkic culture / / Ethnocultural traditions in music: Materials of the international conference dedicated to the memory of T. Bekkhozhina./ Comp.: A. I. Mukhambetova, G. N. Omarova. - Almaty: Daik-Press, 2000. - P. 304-308.
Sarybaev B. Kazakh musical instruments-A.: Zhalyn, 1978. - 176 p.
Vyzgo T. S. Musical instruments of Central Asia. Historical essays / under the scientific editorship of F. M. Karomatov and G. A. Pugachenkova. - M.: Music, 1980. - 191 p.
Bahman V. Central Asian sources about the birthplace of bowed instruments (Chapter from the book of V. Bahman "the Origins of playing bowed instruments". - Leipzig, 1964) / / Music of the peoples of Asia and Africa. - Moscow: Soviet composer, 1973. - Vol.2. - P. 349-365.
Muhambetova A. I. in search of the ancestors of the violin / / Amanov B. Zh., muhambetova A. I. Kazakh traditional music and the XX century. - Almaty: Daik-Press, 2002. - P. 514-520.
Gettat M. Research of common elements in the Islamic musical art / / Traditions of musical cultures of the peoples of the Near, Middle East and modernity. - Moscow: Soviet composer, 1987. - 328 p. - P. 27-33.
Aji M. Europe, the Turks, the Great Steppe. - Moscow: AST Publishing house, 2004. - 473 p.
Eichhorn A. Music of the Kyrgyz / / Musical folklore in Uzbekistan (first recordings). Musical and ethnographic materials. Translated from the German by B. L. Sobinov. - Tashkent: Publishing house of the Uzbek SSR, 1963. - 195 p.
Baipakov K. M. Some results and prospects of archaeological research in the Eastern Aral sea region // Achievements and prospects of the archaeological science of Independent Kazakhstan. Proceedings Of the international Margulan readings dedicated to the 10th anniversary Of independence of the Republic of Kazakhstan (may 11-12). - Kyzylorda, 2001. - C. 17-24.
Khodzhikov K.-Kh. The oldest monuments of Semirechye. - Kyzylorda, 1908. - 216 p.
Modr A. Musical instruments. - Moscow: Muzgiz, 1959. - 268 p.
Uspenskiy V. A., Belyaev V. M. Turkmen music / Ed. and comment by E. Alekseev. - Almaty: Sorokazakhstan Foundation, 2003. - 832 p.
Yelemanova S. A. Kazakh traditional song as a form of professional art of oral tradition / / Collection of theses of the I international Symposium "Music of the Turkic peoples" (Almaty, may 3-9, 1994). – Almaty, 1994. – P. 83.
Utegalieva S. Chordophones of Central Asia. - Almaty: Kazakparat, 2006. - 120 p.