Мақала туралы ақпарат
Мақаланың жарияланған күні
2022-03-30
Мақала беті
23-30
Бөлім
Өнер және гуманитарлық ғылымдар
Лицензия
Аңдатпа
Бұл мақалада Қазақстан композиторлары мен орындаушылар шығармашылығындағы музыкалық шығармалардың негізгі түрі ретінде транскрипция жəне өңдеу мəселелері қарастырылады. Транскрипция мен өңдеулердің түрлері қазақтың тұңғыш кəсіби дирижері, домбырашы, КСРО Халық əртісі, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты, "Парасат" жəне "Отан" ордендерінің иегері – Шамгон Сағаддинұлы Қажығалиевтің шығармашылығы мысалында зерттелді. Мақалада қазақ композиторларының шығармаларының оркестровкасы, орыс жəне кеңес композиторларының транскрипциялары мен өңдеулері, сондай-ақ Батыс Еуропа композиторларының транскрипциялары сияқты үш негізгі топ анықталған. Транскрипциялардың шешуші рөлі оркестрдің репертуарының қалыптасуы мен дамуы, оның техникалық мүмкіндіктерін модернизациялануы жəне оркестрге жаңа аспаптарды енгізу мен оларды оркестрге отырғызу тəжірибесін арқылы анықталады. Тарихи əдіс арқылы əр түрлі мұрағат құжаттар зерттеліп, қазақ халық аспаптар оркестрінің алғашқы онжылдықтарындағы отырғызылуы қалпына келтіріліп, сондай-ақ, жаңа техникалық мүмкіндіктер мен шешімдерге алып келген отырғызудағы кейінгі өзгерістер маңыздылығы атап өтіледі.
Тірек сөздер
транскрипция
аранжировка
өндеу
Құрманғазы атындағы қазақ халық аспаптары оркестрі
Шамғон Сағаддинұлы Қажығалиев
Дереккөздер тізімі және References
Энциклопедический музыкальный словарь. Ред. Келдыш Г.В. // М., 1959. – 328 с.
Яных Е.А. Словарь музыкальных терминов. // М.: АСТ; Донецк: Агата, 2009. — 320 с.
Транскрипция. [электронный ресурс]. – Режим доступа. – https://www.belcanto.ru/transcription.html (дата обращения 27.02.2022).
Бейсембек Т.Р Шамғон Қажығалиев: Монография. // Алматы: «Өлке» баспасы, 2007. – 232 бет.
Əліпқали Т. Шамғон шыңы (өлең, эссе, естелік, мақалалар жинағы). // Орал, «Полиграфсервис» баспаханасы, 2007. – 176 бет.
Гизатов Б. Казахский государственный оркестр народных инструментов имени Курмангазы. Очерк. // Алма-Ата, 1957. – 178 с.
Ел ағалары. Передача о Шамгоне Кажгалиеве, Телеканал «Хабар» 2007. https://youtu.be/FFXcE1IHjmU
Encyclopedicheskiy muzikalnyi slovar. Red. Keldysh G.V. // Moscow, 1959. – 328 p.
Yanykh E.A. Slovar muzikalnyh terminov. // Moscow, 2009. – 320 p.
Transcripciya. [elektronnyi resurs]. – Rezhim dostupa. – https://www.belcanto.ru/transcription.html (data obrasheniya 27.02.2022).
Beysembek T.R. Shamgon Kazhgaliyev: monografiya. // Almaty: «Olke», 2007. – 232 p.
Alipkali T. Shamgon shyny (essay, memories). // Uralsk, «Poligrafservis», 2007. – 176 p.
Gizatov B. Kazakhskiy gosudarstvennyi orkestr narodnyh instrumentov imeni Kurmangazy. Ocherk. // Alma-Ata, 1957. – 178 p.
El agalary. Peredacha o Shamgone Kazhgaliyeve, Telekanal «Khabar» 2007. ttps://youtu.be/FFXcE1IHjmU
Жарияланған:
2022-03-30
Редакцияға түсті:
2024-02-13
Журнал нөмірі
№ 1
Том
10
Мақаланы жүктеп алу
Russian