Желгі тотемдік нанымдардың дәстүрлі қазақ әніне әсері

Көріністер: 23

Бөлісу:

Мақаланы жүктеп алу English

Автор

Алия Сабирова

												

Өнертану ғылымдарының кандидаты, музыкатану және композиция кафедрасының доценті

Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясы

Қазақстан

https://orcid.org/0000-0002-0740-5479

Мақала туралы ақпарат

Мақаланың жарияланған күні

2020-09-30

Мақала беті

52-61

Бөлім

Өнер және гуманитарлық ғылымдар

Лицензия

Attribution-NonCommercial-NoDerivs 4.0 International

Аңдатпа

Қазақстандық музыкалық мәдениеттің тамыры ғасырлардан бастау алатын бай тарихы бар екені сөзсіз. Қазақ халқының философиясы мифологиялық нанымдармен, жоғары күштерге сеніммен, сиқырмен ұштасқан. Қазақтар үшін музыка әрқашан киелі мәнге ие болды, өмірдің барлық негізгі кезеңдері тиісті халық әндерімен сүйемелденді. Тотемдік сенімдер қазақ музыкасының философиясында ерекше орын алады. Бұл мақалада қазақ мәдениетіндегі тотемизм мен дәстүрлі ән арасындағы байланысты орнатуға талпыныс жасалады. Тотемдік нышандардың эволюциясы және олардың қазақ халқының өміріндегі рөлі байқалды. Сондай-ақ, дәстүрлі ән айтудың қасиетті рөлі талданды. Осы зерттеуде тотемдік нанымдар бүкіл қазақстандық әлем бейнесінің ажырамас бөлігі ретінде қарастырылады.

Тірек сөздер

қазақ мәдениеті
дәстүрлері
ән өнері
тотемизм
қасиетті мағына
шаманизм
символизм

Дереккөздер тізімі және References

Abilkasymov, B. Telkonyr. Almaty, 1993.

Akataev, S. N. Specific nature of the nomad culture. In Nomads – Aesthetics. Almaty: Gylym, 1993.

Amirova, D. The earlier forms of the Kazakh song culture. In The history of the Art of Kazakhstan. Almaty, 2003.

Auezov. M. Adebiet tarihy. Almaty, 1971.

Baipakov, K.M. The Great Silk Road on the territory of Kazakhstan. Almaty: Adamar, 2007.

Bartold, V.V. The history of the Turkish-Mongolian peoples (5th vol.; pp. 193-229). Tashkent, 1928.

Berdibai, A. The Kazakh traditional song with a refrain (doctoral dissertation). Almaty, 1997.

Elamanova, S. Kazakh traditional singing art. Almaty: Daik-press, 2000.

Fatkullina, F. G. Typology of concepts in modern linguistics. Pedagogicheskiy Zhurnal Bashkortostana, 1(15), 239-243, 2015.

Freidenberg, O. Introduction in the theory of the ancient folklore. Moscow: Nauka, 1978.

Hoppal, M. Shamanism in Siberian. In T.-G. Kim, M. Hoppal & O. J. Von Sadovszky (Eds.) Shamanism in Performing Arts (Bibliotheca Shamanistica 1). Budapest: Akademiai Kiado, 1995.

Kaskabasov, S. Cradle of art. Almaty: Oner, 1992.

Kendybaev, F. B. The Kazakh folk lyrics (Doctoral dissertation). Almaty, 1964.

Kenesov, E. K. (2015). The Kazakh phytonyms as a reflection of the spiritual core and artistic and aesthetic ideals of the people. Sovremennye Problemy Nauki i Obrazovaniya, 2-2, 195.

Margulan, A. Kh. The members of the ancient poetic culture of the Kazakh people. Almaty: Nauka, 1959.

Margulan, A. Kh. Korkyt ata omiri men afsanalar. Journal “Juldyz”, 4; 1983.

Mergaliev, D. M. Musical folklore of the Kazakh people. Izvestiya Altayskogo Gosudarstvennogo Universiteta, 2, 77-79, 2007.

Nauryzbaeva, Z. The eternal sky of the Kazakhs. Almaty: SaGa, 2013.

Omarova, G. N. Kobyz tradition. Questions of studying the Kazakh traditional music. Almaty, 2009.

Omarova, G. N. Civilizational paradigm in studying the musical culture of the nomands of the Central Asia (the case of Kazakhs). Evraziyskiy Soyuz Uchenykh, 2-2(23), 159-161, 2016.

Pearson, J. L. Shamanism and the ancient mind: a cognitive approach to archaeology. USA, Maryland,Lanham: Alta Mira Press, 2002..

Raimbergenova, S. Sh. (1993). Ancient instrumental music of the Kazakh people (exemplified by dombra kyuis) (Doctoral dissertation). Tashkent.

Sagalaev, M. & Oktyabrskaya, I. V. Traditional worldview of the Turks from the Southern Siberian: Sign and Ritual. Novosibirsk: Nauka, 1990.

Shegebaev, P. The emergence and development of the image of a nightingale in the dombra music. In Instrumental music of the Kazakh people. Almaty: Oner, 1985.

Sklyar, I. G. & Kamalova, N. K. Genealogy and morphology of Kazakh ritual cults. Vestnik Moskovskogo Gosudarstvennogo Universiteta Kultury i Iskusstv, 4(66), 123-129, 2015.

Terner, V. Symbol and ritual. Moscow: Nauka, 1983.

Toporov, V. N. Plants. In Myths of the peoples of the world (2nd vol.; pp. 368-369). Moscow, 1992.

Uahatov, B. Kazaktynhalykolenderi. Almaty, 1974.

Underhill, J. W. Humboldt, Worldview and Language.Edinburgh: Edinburgh University Press Ltd, 2009.

Valihanov, Ch. The traces of Shamanism in Kirgiz people. In Ch. Valikhanov Selected works. Almaty: Kazgoslitizdat, 1958.

Zhubanov, A. K. The strings of the centuries: essays on the life and creative work of the Kazakh people’s composers. Almaty: Kazgosizdat, 1958.

Zhubanov, A. K. The nightingales of the centuries: essays on the people’s composers and singers (G. Belger, Trans. from Kazakh). Almaty: Daik-Press, 2002.