Мақала туралы ақпарат
Мақаланың жарияланған күні
2025-03-22
Мақала беті
82–106
Бөлім
Өнер және гуманитарлық ғылымдар
Лицензия
Аңдатпа
Қазақстанның қазіргі заманғы өнерінде әйел суретшілер маңызды рөл атқарады, олар өз шығармашылығы арқылы мәдени мұраның жаңа мағыналарын ашады. Олардың жұмыстары жаһандану кезінде дәстүрлі құндылықтарды сақтау мен қайта қарастыруға ұмтылысты бейнелейді.
Зерттеудің материалы ретінде «Таң Шолпан» қорының қазақстандық суретшілерінің халықаралық «Өмір сүру, сену, сүю…» көрмесінде ұсынылған көркем туындылары қарастырылады. Сондай-ақ, олардың шығармашылық тәсіліндегі ортақ және өзгеше ерекшеліктерді анықтау үшін салыстырмалы талдау қолданылады.
«Таң Шолпан» қорының көрмелерінде ұсынылған жұмыстарды талдау қазіргі заманғы қазақстандық суретшілердің ұлттық символикаға белсенді жүгінетінін көрсетті. Олар жаңа визуалды бейнелер мен мағыналарды қалыптастырады. Шығармаларда даралық, әйелдің қоғамдағы рөлі және өткенмен байланыс мәселелері көтеріледі. Мұраны шығармашылық тұрғыдан қайта ойластыру дәстүрлі мотивтер мен заманауи техника синтезі арқылы жүзеге асады, бұл бірегей туындылар жасауға мүмкіндік береді.
Осы зерттеудің мақсаты – жаһандану жағдайында ұлттық мәдени дәстүрлерді сақтау және түсіндіру тұрғысынан «Таң Шолпан» қорының қазақстандық әйел суретшілерінің шығармашылығын талдау. Зерттеу көрсеткендей, бұл әйел суретшілердің шығармашылығы Қазақстанның мәдени мұрасын өзектендіру және сақтау үдерісінде маңызды рөл атқарады. «Таң Шолпан» қоры мүшелерінің көркем туындылары ұлттық дәстүрлерді қайта ойластырумен қатар, отандық бейнелеу өнерінің заманауи тілінің қалыптасуына өз үлесін қосуда. Болашақ зерттеулер қазақстандық суретшілердің басқа да көркемдік бағыттары мен бастамаларын талдауға бағытталуы мүмкін.
Тірек сөздер
«Таң Шолпан» қоры
көрме
мәдени мұра
символика
шығармашылық
Қазақстанның қазіргі заманғы өнері
ұлттық дәстүрлер
әйел суретшілер
Дереккөздер тізімі және References
Список источников
Eco, Umberto. A Theory of Semiotics. Bloomington: Indiana University Press, 1979.
Gabitov, Tursyn, et al. “National Culture: Tradition and Innovation (On the Basis of Semiotic Analysis of Kazakhstan’s Capital)." Procedia – Social and Behavioral Sciences, vol. 81, 2013, pp. 32–39. DOI: 10.1016/j.sbspro.2013.06.383.
Göktaş Kaya, Lütfiye. “Semiology in the Teaching of History of Art.” Procedia – Social and Behavioral Sciences, vol. 174, 2015, pp. 3350–3357. DOI: 10.1016/j.sbspro.2015.01.1003.
Kalshabayeva, Bibiziya, and Nagima Sarmurzina. “Some Features of Decorative and Applied Arts of Kazakhs in Central Asia.” Procedia – Social and Behavioral Sciences, vol. 122, 2014, pp. 110–113. DOI: 10.1016/j.sbspro.2014.01.1311.
Rampley, Matthew. The Remembrance of Things Past. On Aby M. Warburg and Walter Benjamin. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 2000.
Venäläinen, Päivi. “Contemporary Art as a Learning Experience.” Procedia – Social and Behavioral Sciences, vol. 46, 2012, pp. 1527–1532. DOI: 10.1016/j.sbspro.2012.06.582.
Ахмедьяров, Галым. «Женщины в национальной культуре». Казахстанская правда, 9 марта 2016, kazpravda.kz/n/zhenshchiny-v-natsionalnoy-kulture/. Дата доступа 10 марта 2025.
Болысбаев, Даулет, и др. «Станковая живопись Казахстана XXI века». Международный журнал прикладных и фундаментальных исследований, № 5 (часть 1), 2017, с. 142–145, applied-research.ru/ru/article/view?id=11559. Дата доступа 10 марта 2025.
Володева, Наталья, и Айгерим Агибаева. «Творческая интерпретация элементов декора традиционного костюма народов Центральной Азии в коллекциях современных дизайнеров одежды». Central Asian Journal of Art Studies, т. 3, № 4, 2018, с. 69–81, cajas.kz/journal/article/view/171. Дата доступа 10 марта 2025.
«К 25-летию Международного независимого женского фонда художников "Тан Шолпан" открывается Международная выставка "Жить, верить, любить"». Государственный музей искусств РК имени Абылхана Кастеева, 22 января 2025, gmirk.kz/ru/sobytiya/450-k-25-letiyu-mezhdunarodnogo-nezavisimogo-zhenskogo-fonda-khudozhnikov-tan-sholpan-otkryvaetsya-mezhdunarodnaya-vystavka-zhit-verit-lyubit. Дата доступа 10 февраля 2025.
Нуриева, Ася. «Знаки и смыслы казахских орнаментов». Central Asia Analytical Network, 28 февраля 2019, caa-network.org/archives/15372. Дата доступа 11 февраля 2025.
Резникова, Екатерина. «Современное искусство Казахстана и классическое наследие: художественный диалог культур». Этнодиалоги: научно-информационный альманах, № 1 (57), 2019, с. 94–110, etnosfera.ru/images/Almanah/1_2019.pdf. Дата доступа 10 февраля 2025.
«Современные женщины глазами современных художниц». Exclusive, 28 апреля 2023, exclusive.kz/sovremennye-zhenshhiny-glazami-sovremennyh-hudozhentc/. Дата доступа 10 февраля 2025.
Сорокина, Юлия. «Быт и экзистенция в современном искусстве Центральной Азии». Saryn, т. 12, № 2, 2024, с. 120–140. DOI: 10.59850/SARYN.2.12.2024.194.
Турганбаева, Шахизада. «Цветовое восприятие и природные ассоциации в культуре казахов». Мир науки, культуры, образования, № 5 (30), 2011, с. 335–338.
References
Akhmedyarov, Galym. “Zhenshchiny v natsional’noi culture.” [“Women in National Culture.”] Kazakhstanskaya Pravda, 9 March 2016, kazpravda.kz/n/zhenshchiny-v-natsionalnoy-kulture/. Accessed 10 March 2025. (In Russian)
Bolysbayev, Daulet, et al. “Stankovaya zhivopis’ Kazakhstana XXI veka.” [“Easel Painting of Kazakhstan of the 21st Century.”] Mezhdunarodnyi zhurnal prikladnykh i fundamental’nykh issledovanii, no. 5 (part 1), 2017, pp. 142–145, s.applied-research.ru/pdf/2017/5-1/11559.pdf. Accessed 10 March 2025. (In Russian)
Eco, Umberto. A Theory of Semiotics. Bloomington: Indiana University Press, 1979.
Gabitov, Tursyn, et al. “National Culture: Tradition and Innovation (On the Basis of Semiotic Analysis of Kazakhstan’s Capital).” Procedia – Social and Behavioral Sciences, vol. 81, 2013, pp. 32–39. DOI: 10.1016/j.sbspro.2013.06.383.
Göktaş Kaya, Lütfiye. “Semiology in the Teaching of History of Art.” Procedia – Social and Behavioral Sciences, vol. 174, 2015, pp. 3350–3357. DOI: 10.1016/j.sbspro.2015.01.1003.
"K 25 -letiyu Mezhdunarodnogo nezavisimogo zhenskogo fonda khudozhnikov ‘Tan Sholpan’ otkryvaetsya Mezhdunarodnaya vystavka ‘Zhit', verit', lyubit'’." ["The International Exhibition ‘To Live, Believe, Love’ Opens on the 25th Anniversary of the ‘Tan Sholpan’ International Independent Women's Foundation of Artists."]. Abylkhan Kasteyev State Museum of Arts of the Republic of Kazakhstan, 22 January 2025, gmirk.kz/ru/sobytiya/450-k-25-letiyu-mezhdunarodnogo-nezavisimogo-zhenskogo-fonda-khudozhnikov-tan-sholpan-otkryvaetsya-mezhdunarodnaya-vystavka-zhit-verit-lyubit. Accessed 10 February 2025. (In Russian)
Kalshabayeva, Bibiziya, and Nagima Sarmurzina. “Some Features of Decorative and Applied Arts of Kazakhs in Central Asia.” Procedia – Social and Behavioral Sciences, vol. 122, 2014, pp. 110–113. DOI: 10.1016/j.sbspro.2014.01.1311.
Nurieyva, Asya. “Znaki i smysly kazakhskikh ornamentov.” [“Signs and Meanings of Kazakh Ornaments.”] Central Asia Analytical Network, 28 February 2019, caa-network.org/archives/15372. Accessed 11 February 2025. (In Russian)
Rampley, Matthew. The Remembrance of Things Past. On Aby M. Warburg and Walter Benjamin. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 2000.
Reznikova, Yekaterina. “Sovremennoe iskusstvo Kazakhstana i klassicheskoe nasledie: khudozhestvennyi dialog kultur.” [“Kazakhstan Contemporary Art and Classical Heritage: Art Dialogue of Cultures.”] Etnodialogi Scientific and Information Almanach, vol. 57, no. 1, 2019, pp. 94–109, etnosfera.ru/images/Almanah/1_2019.pdf. Accessed 10 February 2025. (In Russian)
Sorokina, Yuliya. “Everyday Life and Existence in Contemporary Art of Central Asia.” Saryn, vol. 12, no. 2, 2024, pp. 120–140. DOI: 10.59850/SARYN.2.12.2024.194. (In Russian)
“Sovremennye zhenshchiny glazami sovremennykh khudozhnits.” [“Modern Women through the Eyes of Contemporary Female Artists.”] Exclusive, 28 April 2023, exclusive.kz/sovremennye-zhenshhiny-glazami-sovremennyh-hudozhnicz/. Accessed 10 February 2025. (In Russian)
Turganbayeva, Shakhizada. “Tsvetovoe vospriyatie i prirodnye assotsiatsii v kulture kazakhov.” [“Color Perception and Natural Associations in the Culture of Kazakh People.”]. Mir nauki, kultury, obrazovaniya, vol. 30, no. 5, 2011, pp. 335–338. (In Russian)
Venäläinen, Päivi. “Contemporary Art as a Learning Experience.” Procedia – Social and Behavioral Sciences, vol. 46, 2012, pp. 1527–1532. DOI: 10.1016/j.sbspro.2012.06.582.
Volodeva, Natalya, and Aigerim Agibayeva. “Tvorcheskaya interpretatsiya elementov dekora traditsionnogo kostyuma narodov Tsentral’noi Azii v kollektsiyakh sovremennykh dizainerov odezhdy.” [“Creative Interpretation of Decorative Elements of Central Asian Traditional Costume of in Collections of Modern Fashion Designers.”] Central Asian Journal of Art Studies, no. 4, 2018, pp. 69–81, cajas.kz/journal/article/view/171. Accessed 10 March 2025. (In Russian)