Хореографиялық жобаларға музыка жасау (жағдайлар мен бағыттар)

Көріністер: 63

Бөлісу:

Мақаланы жүктеп алу English

Авторлар

Дамир Уразымбетов

Өнертану кандидаты, ҒжЖБССҚеК-нің қауымдастырылған профессоры, арт-менеджмент кафедрасының доценті, халықаралық бөлім басшысы, Qazaq Ballet Creative Lab басшысы

Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясы

Қазақстан

https://orcid.org/0000-0001-8471-1405

Тоғжан Молдалім

Жауапты автор

Музыкалық сын магистрі, арт-менеджмент кафедрасының 2-ші курс докторанты, А. Селезнёв атындағы Алматы хореографиялық училищесінің жалпы кәсіптік пәндер бөлімінің оқытушысы

Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясы

Қазақстан

https://orcid.org/0000-0002-2007-0044

Мақала туралы ақпарат

Мақаланың жарияланған күні

2024-06-25

Мақала беті

75–101

Бөлім

Өнер және гуманитарлық ғылымдар

Лицензия

Attribution-NonCommercial-NoDerivs 4.0 International

Аңдатпа

Музыка және би жасаушыларының коллаборациясы тақырыбын зерттеу бүкіл әлемде ерекше сұранысқа ие, бұл креативті индустрияның шынайылығында музыкалық және хореографиялық өнер салаларының қарқынды дамуының логикасымен анықталады. Шығармашылық құрамдас бөліктен басқа, мұндай мәдени тәжірибелерді ұйымдастыру мен насихаттаудың рөлі де ерекше. Осыны негізге ала отырып, бұл зерттеуде Қазақстандағы композиторлық шығармашылықтың бағыттары хореографиялық жобаларымен ықпалдастығы тұрғысынан қарастырылады, оны мәдениет менеджментіне проекция ретінде де қарастыруға болады. Мақаланың мақсаты – музыка мен бидің өзара әрекеттесуін ұйымдастырудың әдістері мен форматтарын көрсететін өнердегі соңғы жылдардағы іске асырылған жағдайларға аналитикалық шолу. Мақалада музыка мен хореографияның өзара байланысы тарихи контексте қарастырылады; авторлар балет музыкасын жасау және балетке музыкалық компиляция жасау, биге арналған музыка мен би бейнебаяны дизайндары туралы талқылайды, сонымен қатар композиторлық шығармашылықты насихаттау және қолдау мәселелерін зерттейді.

Өнердің уақыттық және кеңістіктік түрлерін зерттеуге арналған бұл жұмыс бірнеше ғылымдардың тоғысында құрылған. Концептуалды талдау үшін авторларға өнердің белгіленген салаларындағы кең ауқымды тарихи және әлеуметтік-мәдени дереккөздерге жүгіну қажет болды. Зерттеу жұмысы қазақстандық би өнеріне қатысты музыкалық және театрлық мекемелеріне жобаланған аналитикалық, салыстырмалы және тарихи әдістерді қолдану арқылы бірнеше кезеңде жүргізілді. Сонымен қатар, тәжірибелік композиторлар мен қоюшылар, музыкалық редакторлар мен орындаушылар арасында сауалнама өткізу үшін сұхбат әдісі қажет болды.

Балет театры, би труппалары немесе бейнеклиптер саласындағы кейстерді академиялық түсіну теориялық және практикалық жағынан тек зерттеушілерді ғана емес, сонымен қатар шығармашылық мансабының бастапқы кезеңінде тұрған композиторлар мен хореографтарды да қызықтыруы мүмкін. Биге арналған музыканы жасау үдерістерін түсіну жасаушылар арасындағы тиімді ынтымақтастыққа, сондай-ақ мәдениет менеджменті мен креативті индустрия кластерлерінің дамуына ықпал ете алады.

Кілтті сөздер

музыка жасау
коллаборация
мәдени тәжірибелер
композиторлық шығармашылық
хореографиялық жобалар
музыкалық және хореографиялық өнер
балет музыкасы
биге арналған музыка
композиторларды насихаттау және қолдау

Дереккөздер тізімі және References

Amanov, Bakdaulet, and Assiya Mukhambetova. Kazakhskaya traditsionnaya muzyka i XX vek [Kazakh Traditional Music and the XX Century]. Almaty, Daik-Press, 2002.

Babich, Nikolay. “Kompozitsionnye osobennosti kompilirovannykh muzykal'nykh tekstov v plasticheskom teatre” [“Composite Features of the Compiled Musical Texts in Plastic Theater.”] The World of Science, Culture and Education, no. 6 (49), 2014, pp. 431–435. (In Russian)

Bakayeva, Irina. Baletnye stseny v opere [Ballet Scenes in the Opera]. Astana, NC NTI, 2011. (In Russian)

Bellow, Juliet. “Prokofiev’s Ballets for Diaghilev, by Stephen D. Press. 2006. Aldershot and Burlington: Ashgate. 294 Pp, Illustrations, Bibliography, Index. $99.95 Cloth.” Dance Research Journal, vol. 39, issue 1, 2007, pp. 93–95. DOI: 10.1017/S0149767700000097.

Bezuglaya, Galina. “Tancuyushij Lyulli” [“Dancing Lully.”] Bulletin of Vaganova Ballet Academy, no. 2 (67), 2020, pp. 79–89, vaganov.elpub.ru/jour/article/view/1361/933 (In Russian)

Bobrovsky, Victor. Funktsional'nye osnovy muzykal'noj formy [The Functional Foundations of the Musical Form]. Foreword by Yevgeniya Chigaryova, 2nd edition. Moscow, URSS, 2012. (In Russian)

Carvalho, Ines. “Music Composition and Dance: A Synchronised Creative Process.” Diagonal Dance, 16 September 2020, www.diagonaldance.com/music-composition-and-dance/. Accessed 16 March 2024.

“Compilation.” Cambridge Dictionary, www.dictionary.cambridge.org/dictionary/english/compilation. Accessed 07.03.2024

“Compilation.” Oxford Advanced Learner's Dictionary, www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/compilation. Accessed 07 March 2024.

“Composing New Music for Dance” by Richard Carrick. Berklee College of Music, college.berklee.edu/courses/cm-333. Accessed 24 March 2024.

Cunningham, Merce. The Dancer and the Dance. New York and London, MarionBoyars, 1999.

Erb, Donald. “Arrangement and Transcription.” Encyclopedia Britannica, www.britannica.com/art/instrumentation-music/Arrangement-and-transcription. Accessed 07 March 2024.

Garmash, Olga. “Istoki otechestvennogo muzykalnogo menedzhmenta: neizuchennye stranicy” [“Sources of Russian Musical Management: Unexplored Pages.”] Observatory of Culture, no. 3, 2015, pp. 63–69. DOI: 10.25281/2072-3156-2015-0-3-63-69. (In Russian)

Harris-Warrick, Rebecca. Dance and Drama in French Baroque Opera: A History. Cambridge: Cambridge University Press, 2016. DOI: 10.1017/CBO9781316481080.

Huizinga, Johan. Osen' Srednevekov'ya. Homo ludens. Esse [The Autumn of the Middle Ages. Homo Ludens. Essays] Comp., preface. and transl. from the Dutch by Dmitry Silvestrov, comment by Dmitry Kharitonovich. Moscow, KoLibri, ABC-Atticus, 2019. (In Russian)

John-Steiner, Vera. Creative Collaboration. Oxford University Press, 2006.

Jumaniyazova, Raushan. “The Features of Media Art Projects in the Practice of the Kazakhstani Music Scene.” Saryn, vol. 11, no. 3, 2023, pp. 76–90. DOI: 10.59850/SARYN.3.11.2023.29. (In Russian)

Kim, Chan Ji. I. Composer and Choreographer: A Study of Collaborative Compositional Process II. The Lotus Flower, Ballet Music for Chamber Ensemble and Two-Channel Audio. 2006. University of Florida, PhD dissertation. The University of Florida Digital Collections, ufdcimages.uflib.ufl.edu/UF/E0/01/38/97/00001/kim_c.pdf. Accessed 13 March 2024.

Kinney, Troy, and Margaret Kinney. The Dance; Its Place in Art and Life. New York, Frederick A. Stokes company, 1914. Pdf. Retrieved from the Library of Congress, www.archive.org/details/danceitsplaceina00kinniala/page/n9/mode/2up. Accessed 10 January 2024.

Konen, Valentina. Tretij plast: Novye massovye zhanry v muzyke XX veka [The Third Layer: New Mass Genres in Music of the XX Century]. Moscow, Muzyka, 1994. (In Russian)

Kourlas, Gia. “Down the Rabbit Hole with an Off-Kilter Thom Yorke.” The New York Times, July 17, 2019, www.nytimes.com/2019/07/17/arts/dance/thom-yorke-anima-dance.html.

Mailman, Joshua, and Sofia Paraskeva. “Continuous Movement, Fluid Music, and the Expressive Immersive Interactive Technology: The Sound and Touch of Ether’s Flux.” Sound, Music and the Moving-Thinking Body, edited by Marilyn Wyers and Osvaldo Glieca. Cambridge Scholars Press, 2013, pp. 35–51.

McDonald, Heather. “A Look at Compilation Albums.” LiveAbout, Updated on 18 January 2020, www.liveabout.com/compilation-album-2460345. Accessed 3 July 2024.

Moldalim, Togzhan. Conversation with Anvara Sadykova. Almaty–Astana, 3 March, 2024. Personal archive of T. Moldalim. (In Russian)

Moldalim, Togzhan. Conversation with Gaziz Tumanov. Almaty, 4 March 2024. Personal archive of T. Moldalim. (In Russian)

Moldalim, Togzhan. Conversation with Seken Turysbek. Almaty, 6 March 2024. Personal archive of T. Moldalim. (In Kazakh)

Moldalim, Togzhan. Conversation with Suriya Yessentayeva. Almaty, 29 September 2020 года. Personal archive of T. Moldalim. (In Russian)

Moldalim, Togzhan. Conversation with Vinera Kaliyeva. Almaty–Geneva, 4 March 2024. Personal archive of T. Moldalim. (In Russian)

Moldalim, Togzhan. Conversation with Yerkebulan Saparbayev. Almaty, 3 June 2021. Personal archive of T. Moldalim. (In Russian)

“Mysli sovremennikov. Zaure Azhibekova.” [“The Thoughts of Contemporaries. Zaure Azhibekova.”] Kazakh Dance through the Ages, author-compiler Damir Urazymbetov. Almaty, Qazaq Ballet Magazine, 2023, pp. 95–97. (In Kazakh and in Russian)

Nedlina, Valeriya. “Balet ‘Kozy Korpesh – Bayan Sulu’: neuzheli poluchilos?” [“Ballet ‘Kozy Korpesh – Bayan Sulu’: Did it Really Work Out?”]. Tengrinews, 17 July 2021, www.tengrinews.kz/opinion/balet-kozyi-korpesh-bayan-sulu-neujeli-poluchilos-1115. Accessed 29 February 2024. (In Russian)

Noverre, Jean-Georges. Pis'ma o tantse [Lettres sur la danse, et sur les ballets], 2nd Edition. Transl. from French and edited by Alexey Gvozdev. Saint Petersburg, Lan', Planeta Muzyki, 2007. (In Russian)

“Prem’ery. Arkany sud’by.” [“Premieres. The Arcana of Fate.”] The official website of the “Abai TV” channel, 27 March 2022, www.abaitv.kz/ru/videos/2176. Accessed 2 March 2024. (In Russian)

“Prem’ery. Prem’era baleta ‘Ot kyz’ v teatre ‘Astana Balet’.” [“Premiere of the Ballet ‘Ot Kyz’ at the Astana Ballet Theater.”] The official website of the “Abai TV” channel, 26 November 2023, www.abaitv.kz/ru/videos/4402. Accessed 2 March 2024. (In Russian)

“Prem’ery. Prem’ery spektaklej molodykh khoreografov v teatre ‘Astana Balet’, ‘Soli Deo Gloria’.” [“Premieres. Premieres of Performances by Young Choreographers at the Astana Ballet Theater, ‘Soli Deo Gloria’.”], The official website of the “Abai TV” channel, 29 May 2023, www.abaitv.kz/ru/videos/3753. Accessed 2 March 2024. (In Russian)

“Prem’ery. Vecher kazakhskoj muzyki i khoreografii ‘Nasledie Velikoj Stepi’.” [“Premieres. Evening of Kazakh Music and Choreography “Heritage of the Great Steppe.”] The official website of the “Abai TV” channel, 19 June 2022, www.abaitv.kz/ru/videos/2584. Accessed 29 February 2024. (In Russian)

“Prem’ery. Vozrozhdenie ansamblya ‘Gul’der’.” [“Premieres. The Revival of the ‘Gulder’ Ensemble.”] The official website of the “Abai TV” channel, 24 September 2023, www.abaitv.kz/ru/videos/4166. Accessed 29 February 2024. (In Russian)

“Prem’ery. Zov stepi”. [“Premieres. The Call of the Steppe.”] The official website of the “Abai TV” channel, 19 April 2021, www.abaitv.kz/ru/videos/842. Accessed 29 February 2024. (In Russian)

Ravelhofer, Barbara. The Early Stuart Masque: Dance, Costume, and Music. Oxford University Press, 2006.

Rossi, Paula, “On Music- and Dance-Related Metaphors for Organization and Management. The Oxford Handbook of Metaphor in Organization Studies, edited by Anders Örtenblad, 22 February 2024, pp. 196–211. DOI: 10.1093/oxfordhb/9780192895707.013.12. Accessed 08 March 2024.

Shimyrbayeva, Galiya. “‘Zheleznyj’ Ayukhanov postavil novyj balet [“‘Iron’ Ayukhanov Staged a New Ballet.”] Kazakhstanskaya pravda, 18 November 2020, www.kazpravda.kz/n/zheleznyy-ayuhanov-postavil-novyy-balet. Accessed 01 March 2024. (In Russian)

Shitikova, Raissa, and Yun Lee. “Muzykal'naya aranzhirovka: k soderzhaniyu ponyatiya.” [“Musical Arrangement: to the Content of the Concept.”]. Culture and Civilization, vol. 7, issue 2А, 2017, pp. 38–55, www.publishing-vak.ru/file/archive-culture-2017-2/4-shitikova.pdf. (In Russian)

Taylor, Alan. “Composers-Choreographer Collaboration: The Experience of Sharing the Imagination of Dance and Music.” ResearchGate, May 2021, pp. 1–17. DOI: 10.13140/RG.2.2.18320.33286.

“Transcription.” FreeMusicDictionary, www.freemusicdictionary.com/definition/transcription. Accessed 07 March 2024.

“Transkriptsiya” [“Transcription.”] Muzyka. Bol'shoj ehntsiklopedicheskij slovar' [Music. A Large Encyclopedic Dictionary], Editor-In-Chief Georgy Keldysh. Moscow, NI Bol’shaya Rossijskaya ehntsiklopediya, 1998, p. 551. (In Russian)

Zhubanova, Gaziza. Mir moj – Muzyka: v 2 tomakh. T. 2. Stat'i ocherki, vospominaniya [My world is Music: in 2 Volumes. Vol. 2. Articles, Essays, Memoirs]. Compiled and edited by Dina Mambetova. Almaty, s. n., 1997. (In Russian)

“Zovite menya Dzhordzh.” [“Call me George.”] Stages, www.stages.kz/george. Accessed 05 March 2024. (In Russian)