Ахмет Жұбанов пен Латиф Хамидидің «Абай» операсындағы Абай партиясының интермәтіні ерекшеліктері

Көріністер: 71

Бөлісу:

Мақаланы жүктеп алу English

Авторлар

Алмат Избамбетов

												

Жауапты автор

Музыкатану және композиция кафедрасының 1-ші курс докторанты

Қазақ ұлттық өнер университеті

Қазақстан

https://orcid.org/0009-0009-1802-2834

Тойжан Егинбаева

												

Өнертану кандидаты, музыкатану және композиция кафедрасының профессор

Қазақ ұлттық өнер университеті

Қазақстан

https://orcid.org/0000-0001-6738-6137

Мақала туралы ақпарат

Мақаланың жарияланған күні

2024-06-25

Мақала беті

40–53

Бөлім

Өнер және гуманитарлық ғылымдар

Лицензия

Attribution-NonCommercial-NoDerivs 4.0 International

Аңдатпа

Ұсынылып отырған ғылыми мақала Латиф Хамиди мен Ахмет Жұбановтың «Абай» операсынан Абайдың вокалдық партиясын интермәтіндік әдісі арқылы талдауға арналған. Зерттеу жұмысы Қазақстанның бай дәстүрлі мәдениеті, оның ішінде опералық партияның музыкалық, әдеби және мағыналық аспектілері контекстінде жүргізіледі. Мақала авторлары операның музыкалық элементтері мен әртүрлі мәдени мәтіндер арасындағы байланыстарды талдау үшін интермәтіндіктің заманауи теориялық тұжырымдамаларына жүгінеді. Абайдың вокалдық партиясындағы мәтінаралық сілтемелерге ерекше көңіл бөлінеді, бұл басты кейіпкердің музыкалық тұжырымдарының терең контекстін және мағыналық маңызын түсінуге мүмкіндік береді. Авторлар «Абай» операсын және оның мәдени контекстіндегі орнын тереңірек талдау үшін көптеген дереккөздерге, соның ішінде музыкатану, опера және мәдениеттанудағы қазіргі зерттеулерге сүйенеді. Зерттеу нәтижелері операның күрделі құрылымы мен мазмұнын түсінуге ғана емес, сонымен қатар интермәтіндік әдістің музыкалық шығармаларды тереңірек талдауға қалай ықпал ететіні туралы түсінікті кеңейтуге көмектеседі.

Зерттеу жұмысы интермәтіндік теориясына негізделген және операның музыкалық, әдеби және мәдени аспектілерін талдауды қамтиды. Абайдың вокалдық партиясын халық әндермен, поэтикалық шығармалармен, тарихи тақырыптармен салыстыра талдау жүргізіледі. Абайдың вокалдық партиясында мәтінаралық байланыстар, сондай-ақ оның Қазақстанның мәдени мұрасымен байланысы анықталды. Операның жасалуына ұлттық музыкалық мұраның әсері сөз болады. Талдау нәтижелері Қазақстанның опера өнері контекстінде «Абай» операсы туралы түсініктерін кеңейту үшін ұсынылған.

Тірек сөздер

дәстүрлі мәдениет
опера өнері
интермәтіндік
вокалдық партия
Абай
мәдени контекст
мәдени мұра

Дереккөздер тізімі және References

Akhmet Zhubanov. Edited by Nurgiyan Ketegenova and Aklima Omarova. Almaty, Oner, 2006. (In Kazakh)

Beisaliyeva, Dina. “Nekotorye dramaturgicheskie principy opery ‘Abaj’ A. Zhubanova, L. Hamidi.” [“Some Dramatic Principles of the ‘Abai’ Opera by A. Zhubanov and L. Hamidi.”] Ahmet Zhubanov: sbornik statej [Akhmet Zhubanov: Collection of Articles]. Edited by Nurgiyan Ketegenova and Aklima Omarova. Almaty, Oner, 2006, pp. 146–153. (In Russian)

Gasparov, Mikhail. “Literaturnyj intertekst i yazykovoj intertekst.” [“Literary Intertextuality and Linguistic Intertextuality.”]. Izvestiya RAN, Serija literatury i jazyka, vol. 61, no. 4, 2002, pp. 3–9. (In Russian)

Gorlée, Dinda. “Intersemioticity and Intertextuality: Picaresque and Romance in Opera.” Sign Systems Studies, vol. 44, no. 4, 2016, pp. 587–622. DOI: 10.12697/SSS.2016.44.4.06.

Jumakova, Umitzhan. Tvorchestvo kompozitorov Kazaxstana 1920–1980-h godov. Problemy istorii, smysla i cennosti [The Works of Kazakhstan’s Composers in 1920–1980s. Problems of History, Meaning and Value]. Astana, Foliant, 2003. (In Russian)

Kristeva, Julia. “Tekst romana.” [“The Novel Text.”]. Izbrannye trudy: Razrushenie poetiki [Selected Works: A Destruction of Poetics]. Transl. from French Georgiy Kosikov and Boris Narumov. Moscow, ROSSPEN, 2004, p. 395–593. (In Russian)

Kuzembayeva, Sara. Nacionalnye xudozhestvennye tradicii i ix konvergentnost v zhanre kazaxskoj opery [National Artistic Traditions and their Convergence in the Genre of Kazakh Opera]. Almaty, s. n., 2006. (In Russian)

Latif Khamidi. Edited by Aklima Omarova. Almaty, Oner, 2006. (In Kazakh)

Moskvin, Vassiliy. “Metodika intertekstualnogo analiza.” [“The Method of Intertextual Analysis.”] Izvestiya Volgogradskogo gosudarstvennogo pedagogicheskogo universiteta, no. 3 (98), 2015, pp. 116–121. (In Russian)

Musakhodzhayeva, Saule. Kollektivnoe avtorstvo v kazaxskoj opere [Collective Authorship in the Kazakh Opera], 2020. Nur-Sultan, Kazakh National University of Arts, PhD thesis.

Rakisheva, Diana, et al. “Philosophy of the Intertextuality as a Method of Studying the ‘Kyz Zhibek’ Opera.” Bulletin of L. N. Gumilyov Eurasian National University. Historical Sciences. Philosophy. Religious Studies Series, vol. 145, no. 4, 2023, pp. 286–299. DOI: 10.32523/2616-7255-2023-145-4-286-299.

Sebeok, Thomas. “Enter Textuality: Echoes from the Extra-Terrestrial.” Poetics Today, vol. 6, no. 4, 1985, рр. 657–663. DOI: 10.2307/1771959.

Yerzakovich, Boris. “Nekotorye kommentarii k ‘Vospominaniyam’ (dnevnikam Ye. Brusilovskogo).” [“Some Comments on the ‘Memoirs’ (Diaries of Ye. Brusilovsky).”] Evgenij Brusilovskij: sbornik statej, ocherkov, vospominanij [Yevgeniy Brusilovsky: Collection of Articles, Essays and Memories]. Edited by Nurgiyan Ketegenova, Almaty, Oner, 2005, pp. 103–114. (In Russian)