Мақала туралы ақпарат
Мақаланың жарияланған күні
2023-03-29
Мақала беті
34–51
Бөлім
Өнер және гуманитарлық ғылымдар
Лицензия
Аңдатпа
Мақалада балет әртісі және заманауи орыс шеберлерінің арасында кең танымал емес суретші Павел Иванович Гончаровтың (1886–1941) – шығармашылығы қарастырылады, алайда, XIX ғасырдың аяғы мен ХХ ғасырдың басында орыс балетіне арналған графикалық жұмыстардың ерекше сериясын жасаған қызықты автор. Модерн стилінің көркемдік ерекшеліктеріне назар аудара отырып, автор өзінің дамуын сәулет, сәндік-қолданбалы өнер, графика салаларынан бастағанын және хореографияға, соның ішінде классикалық биге таралғанын атап өтті. Көршілес өнердің (графика мен балеттің) өзара әрекеттесуі мақалада морфологиялық, стилистикалық, композициялық контексте талданатын синтетикалық көрнекті түрде бейнелердің пайда болуына әкелді. Зерттеудің негізінен тарихи-мәдени және типологиялық әдісін қолдана отырып, автор П. Гончаровтың бейнелеу өнеріндегі бірқатар бағыттарды: кейіпкерлердің актерлік бейнелері, «Бақыт құсы» балетіне эскиздер, Фёдор Лопуховтың «Әлемнің ұлылығы» би симфониясына автолитография және балет басылымдарына арналған кітап графикасын анықтайды. «Өнер әлемі» суретшілерінің шығармаларында эстетикалық ұқсастықтар жасалады, олардың графикасы театрландырылған тұжырымдаманы қамтыды, олар суреттің боялған кескінінде, әсерлі позалар мен қимылдарда, актерлік сезімталдықта және сахналық кәстөмдерде көрінеді. XIX–XX ғасырлар тоғысындағы графикалық тілдің көптеген элементтерін ала отырып, модерн би пластикасы көп нұсқалы көркемдік-стилистикалық әдістерді жасады деген қорытындыға келді, оның мысалдарының бірі – Павел Иванович Гончаровтың жеке экспрессивті құралдар жүйесіне ие жұмысының бейнелі форматы.
Тірек сөздер
П. И. Гончаров
балет сериясы
модерн стилі
шығармашылық әдіс
графикалық тіл
би пластикасы
синтетикалық бейне
Дереккөздер тізімі және References
Борисоглебский, М. В. Материалы по истории русского балета. – Ленинград: Издательство Ленинградского государственного хореографического училища, 1938–1939. – Т. 1 – 1938. – 379 с. – Т. 2 – 1939. – 355 с.
Ваганова, А. Я. Основы классического танца : учебник / вступит. статья И. И. Соллертинского. – 1-е изд. – Ленинград: ОГИЗ ГИХЛ, 1934. – 192 с.
Гончаров, П. И. Балет в рисунках Павла Гончарова : альбом / вступит. статья П. И. Гончарова. – Петербург: Изд. А. Н. Лаврова, 1922. – 22 л. ил. 36×26 см.
Добровольская, Г. Н. Федор Лопухов. – Ленинград: Искусство, 1976. – 319 с. Иванов, И. И. М. Фокин. – Петербург: Academia, 1923.
Лопухов, А. В., Ширяев А. В., Бочаров, А. И. Основы характерного танца : учебное пособие. – Ленинград: Издательство Ленинградского государственного хореографического училища, 1939. – 188 с.
Лопухов, Ф. В. Величие мироздания: Танцсимфония Федора Лопухова. Музыка Л. Бетховена. Четвертая симфония. С автолитосилуэтами Павла Гончарова. – Петербург: Изд. Г. П. Любарского, 1922. – 20 с
Бетховена. Четвертая симфония. С автолитосилуэтами Павла Гончарова. – Петербург: Изд. Г. П. Любарского, 1922. – 20 с.
Лопухов, Ф. В. Пути балетмейстера. – Берлин: Петрополис, 1925. – 173 с.
Лопухов, Ф. В. Шестьдесят лет в балете. Воспоминания и записки балетмейстера / лит. ред. и автор вступит. статьи Ю. И. Слонимский. – Москва: Искусство, 1966. – 367 с.
Николаева, Н. С. Японские мотивы в искусстве модерна // Вопросы искусствознания. – 1994. – № 2–3. – С. 312–326.
Сарабьянов, Д. В. К определению стиля модерн // Советское искусствознание. – 1978. – Вып. 2. – С. 206–225.
Фокин, М. М. Против течения. Воспоминания балетмейстера. Статьи. Письма / ред.-сост. и автор вступит. статьи Ю. И. Слонимский. – Ленинград – Москва: Искусство, 1962. – 639 с.
Borisoglebskiy, M. Materialy po istorii russkogo baleta [orig. Russian: Materials on the History of Russian Ballet]. – Leningrad: Leningrad State Choreographic School, 1938–1939. – Vol. 1 – 1938. – 379 p. – Vol. 2 – 1939. – 355 p.
Dobrovolskaya, G. N. Fyodor Lopukhov [orig. Russian: Fyodor Lopukhov]. – Leningrad: Art, 1976. – 319 p.
Fokine, M. M. Protiv techeniya. Vospominaniya baletmeystera. Stati. Pisma [orig. Russian: Against the Tide. Memories of the Ballet Master. Articles. Letters]. / editor and author of introduction article by Y. I. Slonimskiy. – Leningrad – Moscow: Art, 1962. – 639 p.
Goncharov, P. I. Balet v risunkah Pavla Goncharova [orig. Russian: Ballet in the Drawings by Pavel Goncharov] : album/ introduction article by P. I. Goncharov. – Saint Petersburg: Publ. A. N. Lavrov, 1922, 22 sheets ill. 36×26 cm.
Ivanov, I. I. Michel Fokine [orig. Russian: Michel Fokine]. – Saint Petersburg: Academia, 1923.
Lopukhov, A. V., Shiryaev A. V., Bocharov, A. I. Osnovy klassicheskogo tantsan : [orig. Russian: Fundamentals of Character Dance]: college book. – Leningrad: Publishing House of Leningrad State Choreographic School, 1939. – 188 p.
Lopukhov, F. V. Puti baletmeystera [orig. Russian: Ways of a Ballet Master]. – Berlin: Petropolis, 1925. – 173 p.
Lopukhov, F. V. Shestdesyat let v balete. Vospominaniya i zapiski baletmeystera [orig. Russian: Sixty Years in Ballet. Memories and Notes of a Ballet-Master] / copy editor and introduction article by Y. I. Slonimskiy. – Moscow: Art, 1966. – 367 p.
Lopukhov, F. V. Velichiye mirozdaniya: Tantssimfoniya of Fyodor Lopukhov [orig. Russian: The Majesty of Creation. Dance Symphony by Fyodor Lopukhov]. Music by L. Beethoven. Fourth Symphony. With autolithosilhouettes by Pavel Goncharov. – Saint Petersburg: Publ. by G. P. Lubarskiy, 1922. – 20 p.
Nikolaeva, N. S. Yaponskiye motivy v iskusstve moderna [orig. Russian: Japanese Motifs in Art of Modernist Style]. // Issue of Art Expertise. – 1994. – No. 2–3. – PP. 312–326.
Sarabyanov, D. V. K opredeleniyu stilya modern [orig. Russian: To the Definition of Art Nouveau Style] // Soviet Art Expertise. – 1978. – Issue 2. – PP. 206–225
Vaganova, A. Ya. Osnovy klassicheskogo tantsa [orig. Russian: Fundamentals of Classical Dance] / introduction article by I. I. Sollertinskiy. – 1st edition – Leningrad: OGIZ GIHL, 1934. – 192 p.