Мақала туралы ақпарат
Мақаланың жарияланған күні
2021-06-30
Мақала беті
43-61
Бөлім
Өнер және гуманитарлық ғылымдар
Лицензия
Аңдатпа
Мақалада Қазақстандағы хор мәдениетінің пайда болуы және оның дамуы тақырыбы қозғалады. Хор мәдениетін дамытуда халықтың мәдени дәстүрінің рөлі туралы айтылады. Айтысқа ансамбльдік музыка ретінде кішігірім сипаттамасы келтірілген. Хор өнерін дамуында қазақ халқының дәстүрлі рәсімдік әндері маңызды рөл атқарды. Халықтық дәстүрлі рәсімдік әндері мен айтыс бұқаралық әнге және хормен ән айтудың пайда болуына негіз болды. Қазақстандағы хор мәдениетінің негізін қалаушы Б.Байқадамовтың хорды өңдеу жанрының қалыптасуында маңызды рөл атқарған, және композитордың шығармашылығына шағын сипаттама берілген. Хорды өңдеу жанрының дамуы мен қалыптасуы шартты түрде 5 кезеңге бөлінді, бұл мақалада сипатталған. Мақалада аспаптық және вокалды музыканың дамуына негіз болған кәсіби композиторлық мектеп туралы да айтылады. Бұл жанрға кантата, оратория және опера кіреді. Мақалада кантата-оратория жанрындағы және операдағы хор эпизодтарының талдауы келтірілген (Оратория С. Мұхамеджанов «Голос веков», М.Төлебаевтың «Огни коммунизма» кантатасы, Е.Брусиловскийдің «Қыз Жібек» операсы, А. Жұбанов пен Л. Хамиди «Абай», М. Төлебаев «Біржан - Сара» және Г.Жұбанова «Құрманғазы»).
Тірек сөздер
айтыс
рәсімдік әндер
хор өңдеулері
бұқаралық ән
кантата-оратория жанры
опера
Дереккөздер тізімі және References
Айдарбекова, Л. А. Очерки по истории хорового исполнительства Казахстана. – Алматы: КазНК, 2015. – 136 с.
Арикайнен Г. Хоровое пение в Казахстане / Г. Арикайнен. – Алма–Ата, 1965. – 274 с.
Ахметова М. М. Традиции казахской песенной культуры. – Алма-Ата: Наука, 1984 – 126 с.].
Джумакова У., Кетегенова Н. Казахская музыкальная литература (1921 – 1980). – Алматы: Гылым, 1995. – 256 с
Жукенова, А. А. Айтыс - яркое отражение жизни народа / А. А. Жукенова, С. Т. Тайманова. - Текст: прямой / / молодой ученый. — 2015. — № 1.1 (81.1). - С. 122-124. – [Электронный ресурс] URL: https://moluch.ru/archive/81/14856 / (дата обращения: 24.04.2021).
Асанов К.Д. Информационное значение и художественная ценность айтыса акынов в ХІХ веке [Электронный ресурс] URL: http://www.rusnauka.com/18_EN_2009/Philologia/48489.doc.htm (дата обращения: 24.04.2021).
Композиторы Казахстана, / Под ред. М. Ахметовой, - Алма-Ата: Жалын, 1978.- 147с.
Наурызбаева Ж. Ж. «Особенности хоровой интерпретации казахских традиционных песен»// Автореферат дисс. …– Алматы, 2020
Розенфельд Б. Синкретизм // Литературная энциклопедия: в 11 т.: т. 10 / Гл. ред. Луначарский А. В.; учёный секретарь Михайлова Е. Н. — М.: Худож. лит., 1937. — 936 стб.: ил. — Верстка не вышедшего издания (экземпляр из личной библиотеки В. М. Живова). Ред. электрон. версии И. А. Пильщиков.
Словарь литературоведческих терминов / Ред.-сост.: Л. И. Тимофеев и С. В. Тураев. — М.: «Просвещение», 1974. — С. 9. — 509 с.
Соколова О. П. Двухголосное пение в младшем хоре (для руководителей детских хоровых коллективов) / О. П. Соколова. — М.: Музыка, 1987. С. 95
Бахытжан Байкадамов // [Электронный ресурс] URL: https://el.kz/news/archive/content-14845/
Электронный ресурс: https://studfile.net/preview/9650752/
Кантатно-ораториальный жанр в творчестве композиторов Казахстана. // [Электронный ресурс] URL: https://studopedia.su/8_46134_lektsiya---kantatno-oratorialniy-zhanr-v-tvorchestvekompozitorov-kazahstana.html
Aydarbekova, L. A. Ocherki po istorii khorovogo ispolnitelstva Kazakhstana. – Almaty: KazNK,
– 136 р.
Arikaynen G. Khorovoye peniye v Kazakhstane / G. Arikaynen. – Alma–Ata, 1965. – 274 р.
Akhmetova M. M. Traditsii kazakhskoy pesennoy kultury. – Alma-Ata: Nauka, 1984 – 126 р.].
Dzhumakova U., Ketegenova N. Kazakhskaya muzykalnaya literatura (1921 – 1980). – Almaty: Gylym, 1995. – 256 р
Zhukenova, A. A. Aytys - yarkoye otrazheniye zhizni naroda / A. A. Zhukenova, S. T. Taymanova. -
Tekst: pryamoy / / molodoy ucheny. — 2015. — № 1.1 (81.1). - Р. 122-124. – [Elektronny resurs] URL: https://moluch.ru/archive/81/14856 / (data obrashcheniya: 24.04.2021).
Asanov K.D. Informatsionnoye znacheniye i khudozhestvennaya tsennost aytysa akynov v KhІKh veke [Elektronny resurs] URL: http://www.rusnauka.com/18_EN_2009/Philologia/48489.doc.htm (data obrashcheniya: 24.04.2021).
Kompozitory Kazakhstana,/ Pod red. M. Akhmetovoy, - Alma-Ata: Zhalyn, 1978.- 147р.
Nauryzbayeva Zh. Zh. «Osobennosti khorovoy interpretatsii kazakhskikh traditsionnykh pesen»// Avtoreferat diss. …– Almaty, 2020
Rozenfeld B. Sinkretizm // Literaturnaya entsiklopediya: v 11 t.: t. 10 / Gl. red. Lunacharsky A. V.; uchyony sekretar Mikhaylova Ye. N. — M.: Khudozh. lit., 1937. — 936 stb.: il. — Verstka ne vyshedshego izdaniya (ekzemplyar iz lichnoy biblioteki V. M. Zhivova). Red. elektron. versii I. A. Pilshchikov.
Slovar literaturovedcheskikh terminov / Red.-sost.: L. I. Timofeyev i S. V. Turayev. — M.: «Prosveshcheniye», 1974. — Р. 9. — 509 р.
Sokolova O. P. Dvukhgolosnoye peniye v mladshem khore (dlya rukovoditeley detskikh khorovykh kollektivov) / O. P. Sokolova. — M.: Muzyka, 1987. Р. 95
Bakhytzhan Baykadamov // [Elektronny resurs] URL: https://el.kz/news/archive/content-14845/
Elektronny resurs: https://studfile.net/preview/9650752/
Kantatno-oratorialny zhanr v tvorchestve kompozitorov Kazakhstana. // [Elektronny resurs] URL:
Жарияланған:
2021-06-30
Редакцияға түсті:
2024-02-19
Журнал нөмірі
№ 2
Том
9
Мақаланы жүктеп алу
Russian