Заманауи композитор және әлем музыкасы: өзара әрекеттесу мәселелері

Көріністер: 117

Бөлісу:

Мақаланы жүктеп алу English

Автор

Виолетта Юнусова

												

Өнертану докторы, шетелдік музыка тарихы кафедрасының профессоры

П. И. Чайковский атындағы Мәскеу мемлекеттік консерваториясы

Ресей

https://orcid.org/0000-0001-5526-6867

Мақала туралы ақпарат

Мақаланың жарияланған күні

2023-03-29

Мақала беті

52–59

Бөлім

Өнер және гуманитарлық ғылымдар

Лицензия

Attribution-NonCommercial-NoDerivs 4.0 International

Аңдатпа

Мақалада қазіргі композитордың әлемнің музыкалық мәдениеттерімен, оның ішінде оның Шығыс пен Батыстағы ерекшеліктерімен өзара әрекеттесу мәселесі қарастырылады. Әр түрлі мәдениеттер элементтерінің шығармашылық синтезіндегі ұқсастықтар мен айырмашылықтар композиторлардың «бөтен»  материалға деген көзқарасын түсінуге серпін берді, мейлі ол дәйексөз болсын, этнографиялық жазбаны электронды түрде өңдеу немесе философиялық идеялардың көркемдік көрінісі болсын. Мысал ретінде Оливье Мессианның, Карлхейнц Стокхаузеннің, Джон Кейдждің, тан Дунның, Бакир Баяхуновтың, Халим Эль-Дабтың жазбалары келтірілген. Музыкалық мәдениеттану және музыкалық Шығыстану тұрғысынан алынған материалды қайта қарастырудың қандай да бір түрін қамтитын шығармалардың шығармашылық тұжырымдамалары талданады. Бұл құбылыстың типологиясы Азия елдерінде берілген, өзара әрекеттесудің екі түрі анықталған: дәстүрге жақын аймақ мәдениеттерімен және түпнұсқадан алыс әлем мәдениеттерімен. Азия музыкасында қазіргі Шығыс-Батыс векторын толықтыратын және қазіргі жағдайдың өзіндік ерекшелігін анықтайтын шығыс – шығыс және шығыс-әлем өзара әрекеттесу векторлары ерекшеленеді. Осы векторлардың пайда болуы мен қалыптасу процесінде көлік құралдарының, байланыстың, дыбысты бекітудің техникалық құралдарының дамуы, сондай-ақ Азия музыкасының әлемдік мәдени кеңістікке ену үрдісі және композитордың кеңірек қарым-қатынас қажеттілігі сияқты факторлардың рөлі атап өтілді.

 

 

Тірек сөздер

Азияның заманауи музыкасы
Шығыс-Шығыс
Шығыс-әлем
қазіргі тенденциялар
мәдениеттердің өзара әрекеттесуі
әлем музыкасы

Дереккөздер тізімі және References

Melik-Pashaeva, K. L. Tvorchestvo Oliviera Messiana [orig. Russian: The Work of Olivier Messiaen]. – Moscow: Muzyka, 1987. – 208 p.

Zenkin, K. V. Karlheinz Stockhausen [orig. Russian: Karlheinz Stockhausen] // The History of Foreign Music. 20th Century. / ed. Nataliya Alexandrovna Gavrilova. – Moscow: Muzyka, 2005. – PP. 253–277.

Savenko, S. Karlheinz Stockhausen [Karlheinz Stockhausen] // Otkrytyj tekst : Opentextnn.ru. – 19.11.2019. [Electronic resource] URL: https://opentextnn.ru/music/personalii/shtokhauzen-k/s-savenko-karlhajnc-shtokhauzen-67-14-kb/?ysclid=letpx8s14g352798232 [access date: 14.07.2023].

Pereverzeva, M. V. John Cage: zhizn, tvorchestvo, estetika [orig. Russian: John Cage: Life, Work, Aestetics] : abstract. diss. … PhD / Marina Viktorovna Pereverzeva. – Moscow, 2005. – 24 p.

Kuzub, T. I. Muzykalnaya kultura XX veka kak fenomen epohi globalizatsi [orig. Russian: 20th-Century Music Culture as a Phenomenon of Globalization] : abstract. diss. … PhD / Tatyana Ivanovna Kuzub. – Ekaterinburg, 2010. – 25 p.

Mikhaylov, J. K. K probleme muzykalnoy-kulturnoy traditsii [orig. Russian: To the Problem of the Music-Cultural Tradition] // Musical Traditions of African Countries : collection of scientific papers / editor T. E. Cytovich. – Moscow: Tchaikovsky Moscow State Conservatory, 1986. – PP. 3–20.

Utegaliyeva, S. I. Zvukovoy mir muzyki tyurkskikh narodov: teoriya, istoriya, praktika praktika (na materiale instrumentalnykh traditsiy Tsentralnoy Azii) [orig. Russian: Sound World of Turkic Peoples: Theory, History, Practice (on Materials of Instrumental Traditions of Central Asia]. – Moscow: Compositor, 2013. – 525 p.

Nedlina, V. E. Puti razvitiya muzykalnoy kultury Kazakhstana na rubezhe 20-21go vekov [orig. Russian: The Ways of Development of the Kazakhstan’s Music Culture at the Turn of 20th–21st Centuries] : diss. … PhD / Valeriya Efimovna Nedlina. – Moscow: Tchaikovsky Moscow State Conservatory, 2017. – 344 p.

Yunussova, V. N. Vostochnyye pionery elektronnoy [orig. Russian: The Eastern Pioneers of the Electronic Music] // Traditions and Perspectives of the Art as the Phenomenon of Culture : Proceedings of International Scientific Conference of Maimonides Academy of Alexey Kosygin State University (Technologies. Design. Art.) / editor Yankelika Sushkova-Irina. – Moscow: Maimonides State Classical Academy, 2018. – PP. 211–216.