Сан қырлы талант иесі (консерватория алғашқы түлектерінің бірегейі, профессор Х. Тастанов туралы)

Көріністер: 27

Бөлісу:

Мақаланы жүктеп алу

Авторлар

Карима Сахарбаева

Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері, профессоры

Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясы

Қазақстан

Мақала туралы ақпарат

Мақаланың жарияланған күні

2020-03-30

Мақала беті

27-36

Бөлім

Өнер және гуманитарлық ғылымдар

Лицензия

Attribution-NonCommercial-NoDerivs 4.0 International

Аңдатпа

1945 жылы Қазақ мемлекеттік консерваториясында ашылған Халық аспаптар кафедрасына қабылданған алты талантты жас және кейін қазақ өнерінің «алты арысы» аталынған кәсіби білікті мамандардың бірі – Х.Тастанов еді. Ол домбыра үйрету үрдісін алғашқы қолға алған, домбыра өнерін түбегейлі ғылыми салаға астастырған мамандардың бірі екенін осы деректерден де танып білеміз. Оның «Алғашқы домбырадан сабақ беру әдістері», «Домбыра оркестрін қалай ұйымдастыру керек» – (1956), «Домбыраға арналған шығармалар» – (1957), «Домбыраға арналған этюдьер мен пьесалар» – (1966), «Алғашқы домбыра үйрену мектебі» – (1966), «Домбыраға арналған этюдтер мен пьесалар» – (1966) баспадан жарық көріп күні бүгінге дейін домбырашылар репертуарының, оларға сабақ беру, үйрету үрдісінің негізіне айналды. Хабидолла Тастановұлының бұл еңбектеріндегі кәсіби домбыра үйретудің әліппесінің негіздері алғаш ғылыми негізде дәлелденген тұжырымдар. Мұнда домбыра үйретудің негізгі принциптері, оқытушының мақсаты мен міндеттері, оқушымен таныстықтан бастап сабақты жоспарлау, оқушының қол қойылымы, орындыққа отырысы, жалпы адами байланысқа тәрбиелеу, жаңа шығарманы үйрету, мазмұнын ашу жолдары, жалпы сабақ беру әдістері сияқты т.б. педагогиканың мәселелерін қарастырады. Ол өзінің оқу жоспарында күй жанрына ерекше тоқталады, жай-жапсарын нақты қарастырады.

Кілтті сөздер

Х.Тастанов
күй
домбыра
жанр
әдіс

Дереккөздер тізімі және References

Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясы. Алматы, «Атамұра»-2004. 302 б.

Дәстүрлі өнердің алтын ұясы./ К.Сахарбаева, Б.Ысқақов/. Алматы, «AII&Company»-2015.94б.

Жеке мұрағат.

Сахарбаева К. Домбыра кафедрасының тарихы. Игілік-group. 2015. 224 б.

Жұбанов А. Өскен өнер. Алматы: Ғылым, 1985. 245 б.

Х. Тастанов «Домбырадан сабақ беру методы» «Жазушы» баспасы, Алматы – 1970 – 3-28б.

Х. Тастанов «Домбыраға арналған этюдтер мен пьесалар» «Мектеп» - баспасы, Алматы – 1966ж – 70 б.

Сахарбаева К. Домбыра – Дастан. Алматы: Мектеп, 2002. 254 б.

Қарасайдың қырлары [Электронный ресурс] URL: https://www.astana-akshamy.kz/qarasajdyng-qyrlary/

Күйші, композитор Хабидолла Тастановқа арналған кеш өтті / Қазақстан жаңалықтары Kazakh TV арнасындағы соңғы жаңалықтар [Электронный ресурс] URL: https://kazakh-tv.kz/kz/view/culture/page_185278_v-astane-proshel-kontsert-dombyra-dastan

| Saryn art and science journal № 1 (26) 2020

Х. Тастанов «Домбыра оркестрін қалай ұйымдастыру керек», Алматы – 1956ж. Алма-Ата. Энциклопедия / Гл. ред. М. К. Козыбаев. – Алма-Ата: Гл. ред. Казахской советской энциклопедии, 1983. – С. 312. – 608 с.

Композиторы Казахстана /Под ред Ахметова М..- Вып .1-2.-А лматы, «Жалын», 1978-1981 г.