Мақала туралы ақпарат
Мақаланың жарияланған күні
2023-12-01
Мақала беті
54-67
Бөлім
Өнер және гуманитарлық ғылымдар
Лицензия
Аңдатпа
ХХ ғасырдағы «кроссовер» құбылысы қоғамдық өмірдің көптеген салаларында, әсіресе өнер саласында ерекше мәнге ие болды. Бұл термин «қиылыс» немесе «өтпелі кезеңді» белгілеу үшін қолданылғанда, ол ішкі диалогтың қажеттілігін
және инфильтрация мен имплантацияға икемделуді білдіреді. Кроссовер арқылы заманауи композитор өзін аймақтық канонның шекарасында оқшаулаудан бас тартады, жаһандық контексте таңдау еркіндігіне жол береді, еліктеу мен қайталауға қарсы тұрады және әрбір шығармаға бірегей бейне береді. «Кроссоверлік» дискурс жекелеген авторлардың автономиясын көрсетеді және даралығымен ерекшеленетін шығармаларды жасауға жетелейді. ХХ ғасырдың екінші жартысындағы Болгарияның музыкалық шығармашылығы күрделі символизммен ерекшеленетін кроссовер және мәдениетаралық өзара әрекеттестіктің ерекше әртүрлі және терең көріністеріне бай.
Ол музыкалық-стилистикалық ерекшеліктерден, жанрлық ерекшеліктер
мен этномәдени сипаттардан көрінетін ұлттық дәстүр элементтерін де, жаһандық заманауилық белгілерін де қамтиды. Кроссовер шын мәнінде болгар туындыгерінің генетикалық кодының ерекше бөлігінде түрленіп, еуропалық ойлау тәсілін қалыптастырады. Кроссоверлік диалогы оның көркемдік санасында екі немесе көп доменді сипаты авторларының жаңа мәдени болмысының белгісіне айналатын жаңа типтегі шығарманың идеяларын тудырады. Бұл «қиылыс» диалогтардың қалыптасуы мен дамуын Милчо Левиевтің «Жасыл үй» (Green House) джаз кантатасы және Васил Казанджиевтің «Болгариядан суреттер» симфониялық сюитасы сияқты шығармалардан көруге болады. Мұнда болгар фольклорлық дәстүрі жанды және айқын танылуын жалғастыруда, бірақ жеке авторлық көзқараста қайталанбайды.
Тірек сөздер
кроссовер
болгар музыкасы
Милчо Левиев
Васил Казанджиев
Дереккөздер тізімі және References
Belivanova, K. Podstpi km edna istoriya na Balkanskata muzikalna kultura [orig. Bulgarian: The Approaches to the United History of Balkan Music Culture] // Interbalkanski muzikalno-kulturni vzaimodeystviya [orig. Bulgarian: Inter-Balkan Music-Cultural Interactions]. – Sofia: [w. p.], 2000. – PP. 8–22.
Kaufman, N. Narodnoto mnogoglasiye – svrzvashcho zveno vv folklora na balkanskite narodi [orig. Bulgarian: Folk Multipart Singing – The Essential Feature of the Folklore of Balkan Peoples] // Interbalkanski muzikalno-kulturni vzaimodeystviya [orig. Bulgarian: Inter-Balkan Music-Cultural Interactions]. – Sofia: [w. p.], 2000. – PP. 23–30.
Kholopov Yu. Vostok–Zapad v russkoy culture [orig. Russian: East-West in Russian Culture] // Sovremennaya muzykalnaya kultura. Poiski smysla [orig. Russian: Modern Music Culture. In the Search of Meanings]. – Moscow: Kompozitor, 2009. – PP. 19–26.
Kolarova, E. Dialogt traditsiya-svremennost v blgarskoto muzikalno tvorchestvo na XX vek (aspekti, proyektsii, refleksii) [orig. Bulgarian: The Dialogue Tradition-Modernity in Bulgarian Music of 20th Century]. – Sofia: Mars09, 2013. – 248 p.
Leviev, M. Zhivot v 33/16. – Sofia: [w. p.], 2004. – 224 p.
Oxford English Dictionary. Crossover // Oxford English Dictionary [site]. – URL: https:// www.oed.com/dictionary/crossover_n?tab=factsheet&tl=true#7863990 [access date: 21.11.2023].
Paliyeva, A. Homo musicus mezhdu Balkanite i Yevropa [orig. Bulgarian: Homo Musicus between the Balkans and the Europe]. – Sofia: [w. p.], 2006.
Shafazhinskaya N. E. et al. Integration of Traditions in Crossover Music as a Way to Bridge the Intergenerational Gap //Humanities & Social Sciences Reviews. – 2019. – Vol. 7. – No. 6. – PP. 1230–1234.
Stilwell, R. Crossover // Grove Music. Published in print: 20 January 2001. – DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.40611.
Tayushev S. S. Zhanr crossover kak yavleniye populyarnoy kultury [orig. Russian: Crossover Genre as the Phenomena of Pop Culture] // Znaniye. Ponimaniye. Umeniye [orig. Russian: Knowledge. Understanding. Skills]. – 2011. – No. 1. – PP. 231–237.
Wikipedia. Crossover music // Wikipedia [site]. URL: https://en.wikipedia.org/wiki/Crossover_music#cite_ref-1 [access date: 21.11.2023].