Мақала туралы ақпарат
Мақаланың жарияланған күні
2021-03-30
Мақала беті
45-57
Бөлім
Өнер және гуманитарлық ғылымдар
Лицензия
Аңдатпа
Бұл мақала Г.С.Абдрашеваның шығармашылығындағы фортепианоның сүйемелдеуімен қобызға домбыра күйлерін өңдеуді қарастыруға арналған.
Жұмыс Құрманғазы күйлерін өңдеу әдістерін талдауға негізделген. Олардың арасында «Қызыл қайың серпері», «Саранжап», «Ақбай», сонымен қатар Г.С.Абдрашева өңдеген Қ.Ахмедияровтың «Қуаныш» және Есірдің «Күнтай» күйлері. Жұмыста салыстырмалы әдіс, сонымен қатар кешенді және жүйелі музыкалық талдау әдістері қолданылған.
Зерттеу нәтижесінде Г.С.Абдрашева жасаған домбыра күйлерінің өңдеуінде дәстүрлі күйге тән барлық бөлімдердің сақталғаны, ал фортепианоның сүйемелдеу партиясының құрылымы дамығаны және шығарманың барлық шарықтау шектері нақты аталып көрсетілетіні анықталған.
Маңызды аспаптық мүмкіндіктердің арқасында фортепиано партиясы автордың ойының ерекшеліктерін тереңірек және мәнерлі ашуға ықпал ететінін Г.С.Абдрашева осы өңдеулерде шебер көрсеткен. Композитор аспаптың мүмкіндіктерін шебер пайдаланып, фортепианоның дыбысына дәстүрлі домбыра дыбысына тән элементтер береді.
Болашақта бұл жұмыстың материалдары мен тұжырымдамаларын сүйемелдеушілердің шеберлік сабақтарында, сүйемелдеушілер жұмысында, сонымен қатар музыкатанудың осы саласын зерттеуде әдістемелік негіз ретінде қолдануға болады.
Тірек сөздер
домбыра күйлерінің қобызға өңделуі
Г.С. Абдрашева
Дереккөздер тізімі және References
Мухамбетова, А.И. Тенгрианский календарь и традиционная музыкальная культура казахов // Автореферат диссертации на соискание уч. ст. доктора искусствоведения. – Ташкент, 2005. – С. 3.
Мухамбетова, А. И. Народная инструментальная культура казахов. Генезис и программность в свете эволюции форм музицирования // Автореферат диссертации на соискание уч. ст. кандидата искусствоведения. – Ленинград, 1976. – С. 3.
Сарыбаев, Т. Кюй как коммуникативное явление // Инструментальная музыка казахского народа. – Алма-Ата, 1985. – С. 51.
Аманов, Б. Композиционная терминология домбровых кюев. // Инструментальная музыка казахского народа статьи, очерки. – Алма-Ата, 1985. – С. 39-48.
Омарова, Г. Повторяющиеся мотивы в кобызовых кюях // Инструментальная музыка казахского народа статьи, очерки. – Алма-Ата, 1985. – С. 3-14.
Мухамбетов А. Тематизм кобызовых кюев (о синкретизме ранних форм музыкального мышления) // Проблемы музыкального тематизма. Тезисы. – Алма-Ата, 1977. – С. 26-27.
Райымбергенов, А. Проблемы текстологической вариантности кюев казахского народа // Инструментальная музыка казахского народа статьи, очерки. – Алма-Ата, 1985. – С. 63-93.
Muhambetova, A.I. Tengrianskij kalendar' i tradicionnaya muzykal'naya kul'tura kazahov // Avtoreferat dissertacii na soiskanie uch. st. doktora iskusstvovedeniya. – Tashkent, 2005. – P. 3.
Muhambetova, A. I. Narodnaya instrumental'naya kul'tura kazahov. Genezis i programmnost' v svete evolyucii form muzicirovaniya // Avtoreferat dissertacii na soiskanie uch. st. kandidata iskusstvovedeniya. – Leningrad, 1976. – P. 3.
Sarybaev, T. Kyuj kak kommunikativnoe yavlenie // Instrumental'naya muzyka kazahskogo naroda. – Alma-Ata, 1985. – P. 51.
Amanov, B. Kompozicionnaya terminologiya dombrovyh kyuev. // Instrumental'naya muzyka kazahskogo naroda stat'i, ocherki. – Alma-Ata, 1985. – P. 39-48.
Omarova, G. Povtoryayushchiesya motivy v kobyzovyh kyuyah // Instrumental'naya muzyka kazahskogo naroda stat'i, ocherki. – Alma-Ata, 1985. – P. 3-14.
Muhambetov A. Tematizm kobyzovyh kyuev (o sinkretizme rannih form muzykal'nogo myshleniya) // Problemy muzykal'nogo tematizma. Tezisy. – Alma-Ata, 1977. – P. 26-27.
Rajymbergenov, A. Problemy tekstologicheskoj variantnosti kyuev kazahskogo naroda // Instrumental'naya muzyka kazahskogo naroda stat'i, ocherki. – Alma-Ata, 1985. – P. 63-93.