Мақала туралы ақпарат
Мақаланың жарияланған күні
2022-06-30
Мақала беті
35-43
Бөлім
Өнер және гуманитарлық ғылымдар
Лицензия
Аңдатпа
Мақала көрнекті орыс композиторы, пианист, дирижер, мұғалім, сыншы, жаңа орыс мектебінің негізін қалаушы М.А. Балакиревтің шығармашылығына арналған. Зерттеу орталығында осы бірегей туындыгердің шығармашылық келбеті мен жаңашылдығы ғана емес, сондай-ақ "музыкалық ориентализмнің" күрделі және жеткіліксіз зерттелген мәселесі қарастырылады. М. Балакиревтің шығармаларында, бір жағынан, ХІХ ғасырдағы орыс композиторлардың, А. Алябьев, М. Виельгорский, В. Одоевский, М. Глинка, А. Даргомыжский, А. Рубинштейн, А. Серов, А. Бородин, Н. Римского-Корсаков, М. Мусоргский, С. Рахманинов, П. Чайковскийдің шығармаларында қалыптасқан жаңа және өзгеше тенденцияның жалғастырушысы ретінде әрекет ететіні белгілі. Екінші жағынан, Кавказ және Еділ бойы халықтарының халық музыкасына (ән, би) тән қасиеттерді органикалық түрде қолданып, өз шығармаларында пайдаланған, сондай-ақ музыкалық ғылымға еніп, орныққан балакиревтің Шығысы терминімен байланысты. Балакиревтің Шығыс тақырыбына байланысты, әртүрлі жанрлар мен салаларға қатысты (симфониялық, фортепианолық, камералықвокалдық опустар) шығармаларын ұсына отырып, фортепианолық шедевр - «Исламей» фантазиясына басты назар аударылады. Шығыс пьесасын талдай отырып, біз кавказ және татар халықтарының музыкасын игерудің жемісті процесін, Батыс пен Шығыстың музыкалық мәдениеттерінің өзара әрекеттесуін, сондай-ақ жаңа ұлттық композиторлық мектептердің өкілдері үшін тұрақты құндылыққа ие осы материалмен жұмыс жасау әдісін көрсетуге тырыстық.
Дереккөздер тізімі және References
Герштейн Э.Г. Французский музыкальный экзотизм конца ХХ-ХХ веков, к проблеме взаимодействия культур Запада и Востока. Автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата искусствоведения. – М., 1995, с. 23.
Асафьев Б. В. Русская музыка. ХIХ и начало ХХ века. – Л., 1970, –344 c.
Рахимова Д. Ориентализм в музыке С. В. Рахманинова. Автореферат диссертации на соискание учёной степени кандидата искусствоведения. – Санкт- Петербург, 2012. –19 с.
Слонимский С.М. Балакиреву посвящается // Сборник статей и материалов. Вып. 1. – Санкт- Петербург, 1998, с. 14.
Шостакович Д. Национальные традиции и закономерности их развития // Музыкальная культура народов. Традиции и современность. – М., 1973, с. 168.
Зайцева Т.А. Творческое становление Балакирева как художественный феномен русской культуры 1830- 1850-х гг. Автореферат диссертации на соискание ученой степени доктора искусствоведения. – Санкт- Петербург, 2000. – 36 с.
Gershtejn E'.G. Franczuzskij muzy'kal'ny'j e'kzotizm koncza XX-XX vekov, k probleme vzaimodejstviya kul'tur Zapada i Vostoka. Avtoreferat dissertacii na soiskanie uchenoj stepeni kandidata iskusstvovedeniya. – M., 1995, р. 23.
Asaf'ev B. V. Russkaya muzy'ka. XIX i nachalo XX veka. – L., 1970, – 344 р.
Raximova D. Orientalizm v muzy'ke S. V. Raxmaninova. Avtoreferat dissertacii na soiskanie uchyonoj stepeni kandidata iskusstvovedeniya. – Sankt- Peterburg, 2012. –19 р.
Slonimskij S.M. Balakirevu posvyashhaetsya // Sbornik statej i materialov. Vy'p. 1. – Sankt- Peterburg, 1998, р. 14.
Shostakovich D. Nacional'ny'e tradicii i zakonomernosti ix razvitiya // Muzy'kal'naya kul'tura narodov. Tradicii i sovremennost'. – M., 1973, р. 168.
Zajceva T.A. Tvorcheskoe stanovlenie Balakireva kak xudozhestvenny'j fenomen russkoj kul'tury' 1830- 1850-x gg. Avtoreferat dissertacii na soiskanie uchenoj stepeni doktora iskusstvovedeniya. – Sankt- Peterburg, 2000. – 36 р.